Jedną ze zmian tzw. “Polskiego Ładu” jest zmniejszenie kwoty transakcji gotówkowych między przedsiębiorcami oraz miedzy  przedsiębiorcą, a konsumentem.

“Założeniem projektowanych zmian jest popularyzacja obrotu bezgotówkowego w Polsce poprzez stworzenie systemu zachęt podatkowych, mających skłaniać podatników do realizowania płatności w formie bezgotówkowej.”

 

 

W uzasadnieniu ustawodawca wskazuje również, że płatności bezgotówkowe są elementem nowoczesnej gospodarki cyfrowej, a w krajach rozwiniętych transakcje w ramach szarej strefy gospodarczej odbywają się niemal wyłącznie przy wykorzystaniu gotówki, bowiem gotówka nie zostawia śladów w jakiejkolwiek dokumentacji i rejestrach, w przeciwieństwie do obrotu bezgotówkowego, który jest monitorowany i kontrolowany przez służby skarbowe.

Wprowadzenie obrotu bezgotówkowego ma stanowić  narzędzie władz skarbowych w zwalczaniu szarej strefy, w tym przeciwdziałaniu prania pieniędzy.

 

Wejście życie planowanych zmian przewidziane jest na 1 stycznia 2022 r.

 

Relacje B2B

 
W relacjach miedzy przedsiębiorcami – tzw. B2B (ang. Business to business) ma zostać wprowadzony nowy, niższy limit transakcji gotówkowych. Po zmianach wszelkie transakcje dokonywane powyżej kwoty 8 tyś. zł lub równowartości tej kwoty w walucie obcej, powinne być dokonane za pośrednictwem rachunku bankowego, zatem jedynie w formie bezgotówkowej. Obecnie wartość dopuszczalnej transakcji gotówkowej wynosi 15 000 tyś. zł, zatem limit został znacznie obniżone, bo prawie o połowę.

Art. 19 Ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – prawo przedsiębiorców

Dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą następuje za pośrednictwem rachunku płatniczego przedsiębiorcy, w każdym przypadku gdy:

1) stroną transakcji, z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz

2) jednorazowa wartość transakcji, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 8 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

Relacje C2B

 
Zmiany dotyczą również relacji konsumenta z przedsiębiorcą (tzw. C2B – ang. Consumer to business). W ustawie z dnia z 30 maja 2014 r. o konsumentach, ma zostać dodany art. 7b, zgodnie z którym konsument będzie zobligowany do płatności bezgotówkowych powyżej kwoty 20 tyś. zł lub jej przeliczonej równowartości w walucie obcej. 

Art. 7b Ustawy o prawach konsumenta

Konsument jest obowiązany do dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności, przekracza 20 000 zł lub równowartość tej kwoty, przy czym transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

O ile w przypadku transakcji między przedsiębiorcami limit transakcji gotówkowych zostanie zmniejszony, o tyle w przypadku konsumentów taki limit zostanie ustanowiony (na chwilę obecną nie ma żadnego limitu). Zakup nieruchomości czy chociażby samochodu za gotówkę od przedsiębiorcy, powyżej tej kwoty nie będzie już możliwy. 

W związku ze zmianą przedsiębiorca, w celu umożliwienia klientowi dokonania płatności bezgotówkowej, ma obowiązek zapewnić bezgotówkowe instrumenty płatnicze. Obowiązek ten nie obejmuje przedsiębiorcy, który nie ma obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących.

 

 

Pismo z dnia 7 lipca 2017 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, 1462-IPPB6.4510.6.2017.1.AM oraz z 16.3.2017 r., 2461-IBPB-1-3.4510.44.2017.1.JKT).

 

“Obowiązek płatności za pośrednictwem rachunku nie powstaje także w sytuacji, gdy płatność, której wartość nie przekracza 15 000 zł, jest skutkiem umowy o współpracę (umowy ramowej), w ramach której łączna wartość transakcji przekracza tę wartość. W tym przypadku przez jednorazową wartość transakcji należy rozumieć wartość poszczególnych zamówień, nie zaś sumę sprzedaży dokonanej na podstawie umowy ramowej.”

 
konsekwencje

 

Za niedostosowanie limitow w płatnościach gotówkowych ustawodawca nie przewidział sankcji karnych, ale pozbawi przedsiębiorców pewnych preferencji podatkowych.

 

Ograniczenie kosztów

 
Zgodnie z obecnym brzmieniem ustawy o PIT (art. 22p ust. 1 pkt 1) oraz ustawy o CIT (art. 15d ust. 1 pkt 1) przedsiębiorcy nie mogą zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu płatności gotówkowej powyżej wskazanej kwoty.
 

Czasowe ograniczenie preferencji w VAT

 
Podatnikowi, w przypadku którego stwierdzono, że wbrew obowiązkowi zapewnienia dokonania płatności w formie bezgotówkowej przy użyciu instrumentu płatniczego, w każdym miejscu, w którym działalność gospodarcza jest faktycznie wykonywana, w szczególności w lokalu, poza lokalem przedsiębiorstwa lub w pojeździe wykorzystywanym do świadczenia usług transportu pasażerskiego, nie przysługuje zwrot różnicy podatku VAT, w terminie, 25 dni, za okres rozliczeniowy:

1. w którym naruszenie tego obowiązku zostało stwierdzone oraz za 6 kolejnych okresów rozliczeniowych następujących po tym okresie rozliczeniowym;

2. za który podatnik wykazał zwrot różnicy podatku.

Podatnik będzie również miał czasowe wyłączenie możliwości stosowania rozliczeń kwartalnych. Będą mogli składać deklaracje podatkowe za okresy kwartalne, nie wcześniej jednak niż po upływie 6 miesięcy  następujących po ostatnim miesiącu kwartału, w którym zostało stwierdzone naruszenie tego obowiązku.