Czym jest Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR)?

Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) jest systemem teleinformatycznym, w którym są gromadzone i przetwarzane informacje o beneficjentach rzeczywistych. Został utworzony 13 października 2019 r. i powołany ustawą z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (dalej: Ustawa AML), w celu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Jest on rejestrem jawnym. Dane w nim zgromadzone są udostępniane nieodpłatnie, za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej.

Dane są przechowywane przez okres konieczny do realizacji zadań w celu przeciwdziałania praniu pieniędzy lub finansowaniu terroryzmu.

 

Kim jest beneficjent rzeczywisty?

Definicję beneficjenta rzeczywistego normuje Ustawa AML. Rozumie się przez to osobę fizyczną lub osoby fizyczne sprawujące bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad klientem poprzez posiadane uprawnienia, które wynikają z okoliczności prawnych lub faktycznych, umożliwiające wywieranie decydującego wpływu na czynności lub działania podejmowane przez klienta, lub osobę fizyczną lub osoby fizyczne, w imieniu  których są nawiązywane stosunki gospodarcze lub przeprowadzana jest transakcja okazjonalna, w tym:

1. W przypadku klienta będącego osobą prawną inną niż spółka, której papiery wartościowe są dopuszczone do obrotu na rynku regulowanym podlegającym wymogom ujawniania informacji wynikającym z przepisów prawa Unii Europejskiej lub odpowiadającym im przepisom prawa państwa trzeciego:

• osobą fizyczną będącą udziałowcem lub akcjonariuszem klienta, której przysługuje prawo własności  więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów lub akcji tej osoby prawnej,
  osobę fizyczną dysponującą więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie stanowiącym klienta, także jako zastawnik albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
• osobę fizyczną sprawującą kontrolę nad osobą prawną lub osobami prawnymi, którym łącznie przysługuje prawo własności więcej niż 25% ogólnej liczby udziałów albo akcji klienta, lub włącznie dysponującą więcej niż 25% ogólnej liczby głosów w organie klienta, także jako zastawnika albo użytkownik, lub na podstawie porozumień z innymi uprawnionymi do głosu,
• osobę fizyczną sprawującą kontrolę nad klientem poprzez posiadanie w stosunku do tej osoby prawnej uprawnienia, o których mowa w artykule 3 ust. 1 pkt 37 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2018 r., poz. 395, 398 i 650), lub
• osobę fizyczną zajmującą wyższe stanowisko kierownicze w przypadku udokumentowanego braku możliwości ustalenia lub wątpliwości co do tożsamości osoby fizycznej określonej w tiret pierwszym, drugim, trzecim i czwartym oraz w przypadku niestwierdzenia podejrzenia prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu,

3. W przypadku klienta będącego osobą fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą, wobec którego nie stwierdzono przesłanek lub okoliczności mogących wskazywać na fakt sprawowania kontroli nad nim przez inną osobę fizyczną lub osoby fizyczne, przyjmuje się, że taki klient jest jednocześnie beneficjentem rzeczywistym

 

Na kim ciąży obowiązek wprowadzenia danych do CRBR? 

 

Zgłoszenia dokonuje osoba uprawniona do reprezentacji Spółki i nie ma możliwości zlecenia tego zadania innej osobie (!!!)

Do zgłoszenia informacji o beneficjentach rzeczywistych oraz ich aktualizacji obowiązane są:

• Spółki jawne,
• Spółki komandytowe, 
• Spółki komandytowo-akcyjne,
• Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością; 
• Spółki akcyjne, z wyjątkiem spółek publicznych w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych (Dz. U. z 2019 r. poz. 623).
• Proste spółki akcyjne

 

Jakie dane podlegają zgłoszeniu?

Zgłoszeniu podlegają dane identyfikacyjne beneficjenta rzeczywistego i członka organu lub wspólnika uprawnionego do reprezentowania wskazanych spółek, tj.:

• imię i nazwisko,
• obywatelstwo,
• państwa zamieszkania,
• numer pesel oraz datę urodzenia – przypadku osób nieposiadających numeru pesel, informacje o wielkości charakterze udziału lub uprawnieniach przysługujących beneficjentowi rzeczywistym

Informacjami podlegającymi zgłoszenie do CRBR są również dane identyfikacyjne wskazanych spółek, tj.:

• nazwa (firma),
• formą organizacyjną,
• siedziba,
• numer w krajowym Rejestrze Sądowym,
• NIP

 

Jak dokonać zgłoszenia?

Zgłoszenia dokonuje się nieodpłatnie za pomocą środków komunikacji elektronicznej, w formie dokumentu elektronicznego, zgodnie ze wzorem udostępnionym przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, które opatrzone jest kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP.

Nie ma możliwości dokonania zgłoszenia w formie pisemnej.

 

Gdzie dokonać zgłoszenia?

Zgłoszenie można dokonać w formie elektronicznej na stronie internetowej crbr.podatki.gov.pl

 

Do kiedy należy dokonać zgłoszenia?

Zgłoszenia do CRBR należy dokonać nie później niż w terminie 7 dni od dnia wpisu spółki do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS), a w przypadku zmiany przekazanych informacji w terminie 7 dni od ich zmiany. Datę zmiany rozpatrywać należy jednak na dzień wpisu do KRS lub datę faktycznej zmiany.

Termin 7 dni od daty wpisu w KRS dotyczy zmian konstytutywnych (art. 255 § 1 k.s.h.), zgodnie z którym zmiany w umowie spółki wymagają łącznie uchwały wspólników i wpisu do KRS.

Do zmian wymagających wpisu konstytutywnego będą zatem należeć wszelkie zmiany umowy spółki, m.in.:

• zmiana siedziby spółki (miasta),
• zmiana firmy (nazwy) spółki,
• podwyższenie lub obniżenie kapitału spółki,
• zmiana sposobu reprezentacji spółki,
• poszerzenie PKD.

Natomiast zgłoszenie faktycznych zmian dotyczy zmian deklaratoryjnych, czyli ważnych już od momentu podjęcia uchwały, zaś jego aktualizacja w KRS stanowi jedynie potwierdzenie danego stanu rzeczy.

Będą to np.:

• powołanie i/lub odwołanie prezesa zarządu, wiceprezesa zarządu, członków zarządu,
• powołanie i/lub odwołanie prokurenta,
• zmiana adresu spółki bez zmiany siedziby,
• zmiana PKD przeważającego i/lub 9 pozostałych, ujawnionych w KRS, bez zmiany umowy spółki,
• sprzedaż udziałów w spółce (zmiana wspólników).

Termin siedmiodniowy nie obejmuje sobót i dni ustawowo wolnych od pracy.

W przypadku stwierdzenia oczywistej omyłki w złożonym zgłoszeniu należy złożyć niezwłocznie, ale nie później niż w terminie 3 dni roboczych od dnia stwierdzenia oczywistej omyłki, skorygowane zgłoszenie zawierające poprawne dane.

 

Sankcje w przypadku niezgłoszenia lub wadliwego zgłoszenia do CRBR

Przede wszystkim należy pamiętać, że głoszenie dokonywane jest pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.

Domniemywa się, że dane wpisane do rejestru są prawdziwe. Osoba dokonująca zgłoszenia informacji o beneficjentach rzeczywistych i ich aktualizacji ponosi odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną zgłoszeniem do CRBR nieprawdziwych danych, a także niezgłoszeniem w ustawowym terminie danych i zmianę danych objętych wpisem do rejestru, chyba że szkoda nastąpiła wskutek siły wyższej wyłącznie z winy poszkodowanego lub osoby trzeciej, za którą osoba dokonująca zgłoszenie informacji o beneficjentach rzeczywistych i ich aktualizacji nie ponosi odpowiedzialności.

Przekroczenie wyznaczonego siedmiodniowego terminu na dokonanie zgłoszenia może okazać się bardzo dotkliwe więc warto go przestrzegać. Wysokość kary pieniężnej wynosi do 1 000 000 zł.